Central Sector Scholarship: “सेंट्रल सेक्टर स्कॉलरशिप स्कीम 2025-26” ची बघा सविस्तर माहिती
Central Sector Scholarship: तुम्ही 12वी उत्तीर्ण झाला आहात आणि पुढील शिक्षणासाठी आर्थिक मदतीच्या शोधात आहात का? तर मग तुमच्यासाठी आनंदाची बातमी आहे! केंद्रीय माध्यमिक शिक्षण बोर्ड (CBSE) ने शैक्षणिक वर्ष 2025-26 साठी सेंट्रल सेक्टर स्कॉलरशिप स्कीम (CSSS) ची घोषणा केली आहे. ही योजना आर्थिकदृष्ट्या दुर्बळ पण हुशार विद्यार्थ्यांना आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी भारत सरकारच्या शिक्षण मंत्रालयाने (Ministry of Education) प्रधानमंत्री उच्चतर शिक्षा प्रोत्साहन (PM-USP) योजनेअंतर्गत सुरू केली आहे. यामुळे कॉलेज आणि युनिव्हर्सिटीच्या विद्यार्थ्यांना त्यांच्या अभ्यासात आर्थिक अडचण येणार नाही.
स्कॉलरशिपचा उद्देश (Objective of Scholarship):
- या स्कॉलरशिपचा मुख्य उद्देश हुशार विद्यार्थ्यांना मदत करणे आहे, ज्यांना आर्थिक अडचणींमुळे (financial difficulties) उच्च शिक्षण घेताना समस्या येतात. ही योजना पदवी (undergraduate) आणि पदव्युत्तर (postgraduate) स्तरावर शिक्षण घेणाऱ्या विद्यार्थ्यांना त्यांच्या रोजच्या खर्चात मदत करते, ज्यामुळे त्यांचे शिक्षण कोणत्याही अडथळ्याशिवाय सुरू राहू शकते.
पात्रता निकष (Eligibility Criteria for CSSS):
- शैक्षणिक पात्रता (Educational Qualification): उमेदवाराने CBSE, स्टेट बोर्ड (State Board) किंवा ICSE च्या 12वी परीक्षेत (12th Board Exam) टॉप 20 पर्सेंटाइलमध्ये (Top 20 percentile) असणे आवश्यक आहे.
- अभ्यासक्रम (Course): नियमित पदवी अभ्यासक्रम (पदवी किंवा पदव्युत्तर) साठी हे लागू आहे. डिप्लोमा (diploma) आणि डिस्टन्स लर्निंग (distance learning) अभ्यासक्रमांचे विद्यार्थी पात्र नाहीत.
- उत्पन्न मर्यादा (Income Limit): अर्जदाराच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न (annual family income) 4.5 लाख रुपयांपेक्षा जास्त नसावे.
- इतर अटी (Other Conditions): जर विद्यार्थी इतर कोणत्याही स्कॉलरशिप किंवा फी माफी योजनेचा लाभ घेत असेल, तर तो या योजनेसाठी पात्र नाही. तसेच, 12वीनंतर ड्रॉप इयर (drop year) घेतलेले विद्यार्थी या योजनेसाठी अर्ज करू शकत नाहीत.
स्कॉलरशिपचे फायदे (Benefits of CSSS Scholarship):
- रक्कम (Amount): पदवी स्तरावर (undergraduate level) पहिल्या तीन वर्षांसाठी प्रतिवर्षी 12,000 रुपये मिळतील. पदव्युत्तर स्तरावर (postgraduate level) किंवा इंजीनियरिंग/मेडिकल (engineering/medical) सारख्या अभ्यासक्रमांच्या चौथ्या-पाचव्या वर्षांसाठी प्रतिवर्षी 20,000 रुपये मिळतील.
- वितरण (Disbursement): रक्कम थेट लाभ हस्तांतरण (DBT – Direct Benefit Transfer) द्वारे आधार लिंक (Aadhaar linked) बँक खात्यात जमा केली जाईल.
- एकूण स्कॉलरशिप (Total Scholarships): दरवर्षी एकूण 82,000 स्कॉलरशिप दिल्या जातात, ज्यापैकी 50% मुलींसाठी आरक्षित (reserved) आहेत.
- आरक्षण (Reservation): 5% आरक्षण 40% किंवा त्याहून अधिक अपंगत्व (disability) असलेल्या विद्यार्थ्यांसाठी आहे.
अर्ज प्रक्रिया (Application Procedure for CSSS Scholarship):
- ऑनलाइन अर्ज (Online Application): राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल (scholarships.gov.in) वर जाऊन अर्ज करावा.
- आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents): 12वीची गुणपत्रिका (marksheet), उत्पन्न प्रमाणपत्र (income certificate), आधार कार्ड (Aadhaar card), बँक पासबुक (bank passbook) आणि, लागू असल्यास, अपंगत्व प्रमाणपत्र (disability certificate) आवश्यक आहे.
- सत्यापन (Verification): अर्ज संस्था आणि शिक्षण बोर्डद्वारे सत्यापित केला जाईल. असत्यापित अर्ज रद्द होऊ शकतात.
- अंतिम तारीख (Last Date): अर्ज करण्याची आणि नूतनीकरण (renewal) करण्याची अंतिम तारीख 31 ऑक्टोबर 2025 आहे.
नूतनीकरणासाठी अटी (Conditions for Renewal):
- स्कॉलरशिपच्या नूतनीकरणासाठी (renewal) विद्यार्थ्यांना वार्षिक परीक्षेत किमान 50% गुण आणि 75% उपस्थिती (attendance) असणे अनिवार्य आहे. नूतनीकरणासाठी देखील दरवर्षी अर्ज करावा लागतो.