चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – १३ मे २०२५

चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – १३ मे २०२५

१. तेलंगणा राज्य सरकारने राजीव युवा विकास योजना २०२५ सुरू केली आहे, जो अनुसूचित जाती (एससी), अनुसूचित जमाती (एसटी), इतर मागास वर्ग (बीसी) आणि अल्पसंख्याक समुदायातील तरुणांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करण्यासाठी तयार केलेला एक सर्वसमावेशक कार्यक्रम आहे.

२. इंदूरने स्वच्छ भारत मिशन-शहरी (एसबीएम-यू) अंतर्गत देशातील पहिला सार्वजनिक-खाजगी भागीदारी मॉडेल आधारित हरित कचरा प्रक्रिया प्रकल्प सुरू केला आहे.

३. डॉ. शिवकुमार कल्याणरमन यांची राष्ट्रीय संशोधन प्रतिष्ठान (एएनआरएफ) चे मुख्य कार्यकारी अधिकारी म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे, ते प्राध्यापक अभय करंदीकर यांचे स्थान घेतील.

४. भारतीय रिझर्व्ह बँक आणि बँक ऑफ मॉरिशस (बीओएम) यांनी सीमापार व्यवहारांसाठी भारतीय रुपये आणि मॉरिशस रुपये (एमयूआर) च्या वापराला प्रोत्साहन देण्यासाठी एक आराखडा तयार करण्यासाठी एका करारावर स्वाक्षरी केली आहे.

५.फेब्रुवारी २०२५ मध्ये, भारताचा घाऊक किंमत निर्देशांक (डब्ल्यूपीआय) चलनवाढीचा दर २.३८% होता. ही वाढ खाद्य उत्पादने, वस्त्रोद्योग आणि उत्पादन क्षेत्रातील उच्च किमतींमुळे झाली.

६.भारत आणि फ्रान्स यांच्यातील वार्षिक द्विपक्षीय नौदल सराव ‘वरुण’ ची २३ वी आवृत्ती १९ मार्च २०२५ रोजी अरबी समुद्रात सुरू झाली.
➨ दोन्ही देशांमधील लष्करी संबंध अधिक दृढ करण्यासाठी पहिला भारत-फ्रान्स सागरी सराव १९९१ मध्ये सुरू झाला.

७. डॉ. लक्ष्मी वेणू यांची ट्रॅक्टर्स अँड फार्म इक्विपमेंट लिमिटेड (TAFE) च्या उपाध्यक्ष म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.

८. उत्तर प्रदेश सरकारने महर्षी दधीचि कुंड, जे ऋषी दधीचि यांच्याशी संबंधित ठिकाण आहे, त्याला राज्य६ पर्यटन केंद्र म्हणून विकसित करण्याची योजना जाहीर केली आहे, ज्याचा उद्देश या प्रदेशात आध्यात्मिक पर्यटन आणि आर्थिक विकासाला चालना देणे आहे.

९. प्रशांत क्षेत्रात खाजगी क्षेत्राचा विकास आणि आर्थिक लवचिकता वाढवण्यासाठी आशियाई विकास बँकेने (ADB) “फ्रंटियर सीड” कार्यक्रम सुरू केला.

१०. आयआयटी मद्रासमध्ये द्रव आणि औष्णिक विज्ञान संशोधनात श्री एस रामकृष्णन उत्कृष्टता केंद्राचे उद्घाटन करण्यात आले.
➨ या अत्याधुनिक सुविधेचा उद्देश अंतराळ अनुप्रयोगांमधील औष्णिक आव्हानांवर मात करणे आहे, विशेषतः उपग्रह आणि प्रक्षेपण वाहनांमधील उष्णता अपव्ययावर लक्ष केंद्रित करणे.

११.दिल्ली पोलिसांनी महिलांची सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी महत्त्वाच्या क्षेत्रांमध्ये गस्त घालणाऱ्या ३० पथकांसह ‘शिष्टाचार’ नावाचे पथक सुरू केले आहे, जे छेडछाडीवर नियंत्रण ठेवेल.
➨पुरुष आणि महिला दोन्ही अधिकाऱ्यांचा समावेश असलेली ही पथके पीडितांचे संरक्षण करताना कठोर कायदेशीर कारवाई करतील.

१२.इस्रोच्या विक्रम साराभाई अंतराळ केंद्र आणि सेमीकंडक्टर प्रयोगशाळा (एससीएल), चंदीगड यांनी एकत्रितपणे अंतराळ अनुप्रयोगांसाठी ३२-बिट मायक्रोप्रोसेसर – विक्रम ३२०१ आणि कल्पना ३२०१ विकसित केले आहेत.
➨विक्रम ३२०१ हा पूर्णपणे भारतात तयार झालेला पहिला ३२-बिट मायक्रोप्रोसेसर आहे जो प्रक्षेपण वाहनांच्या कठोर पर्यावरणीय परिस्थितीत वापरण्यासाठी पात्र आहे.
▪️भारतीय अंतराळ संशोधन संस्था (इस्रो) :-
➨स्थापना :- १५ ऑगस्ट १९६९
➨मुख्यालय :- बंगळूरु, कर्नाटक, भारत
➨अध्यक्ष :- व्ही नारायणन

१३. न्यायमूर्ती भूषण रामकृष्ण गवई यांनी भारताचे ५२ वे सरन्यायाधीश (सीजेआय) म्हणून शपथ घेतली. ते देशाच्या सर्वोच्च न्यायालयात पोहोचणारे पहिले बौद्ध आणि दुसरे अनुसूचित जातीचे न्यायाधीश ठरले आहेत.