२) मेघालयने पूर्व जैंतिया टेकड्यांमधील बाइंडीहाटी येथे आपला पहिला वैज्ञानिक कोळसा खाण ब्लॉक, “सरिंगखम-ए” चे उद्घाटन करून कोळसा खाण उद्योगाला पुन्हा पुनरुज्जीवित करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल उचलले आहे.
* हे पाऊल धोकादायक आणि अवैज्ञानिक “रॅट-होल” खाणकाम पद्धतींपासून दूर जाण्याचे प्रतीक आहे, ज्यावर सुरक्षितता आणि पर्यावरणीय चिंतेमुळे २०१४ मध्ये राष्ट्रीय हरित न्यायाधिकरण (NGT) द्वारे बंदी घालण्यात आली होती.

३) यस बँकेने भारतातील स्टार्टअप इकोसिस्टमला चालना देण्यासाठी उद्योग आणि अंतर्गत व्यापार संवर्धन विभाग (DPIIT) सोबत भागीदारी केली आहे.
* या सहकार्यामुळे, उत्पादन स्टार्टअप्सना निधी, मार्गदर्शन आणि बाजारपेठेशी जोडणी मिळेल.

४) राष्ट्रीय ई-विधान ॲप्लिकेशन (NeVA) प्लॅटफॉर्ममध्ये सामील होणारी दिल्ली २८वी विधानसभा बनली आहे. यासाठी संसदीय कार्य मंत्रालय आणि GNCTD सोबत सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी करण्यात आली असून, यामुळे कागदविरहित विधानमंडळ कामकाजाला प्रोत्साहन मिळेल.

५) केंद्र सरकारने कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांना आधार देण्यासाठी १ एप्रिलपासून कांद्यावर असलेले २०% निर्यात शुल्क रद्द करण्याची घोषणा केली आहे.

६) NIIT विद्यापीठाने (NU) नीती आयोगाचे माजी सीईओ आणि भारताचे G20 शेर्पा श्री. अमिताभ कांत यांची आपले नवे अध्यक्ष (कुलपती) म्हणून नियुक्ती केली आहे.
* त्यांची नियुक्ती उद्योग-संरेखित शिक्षण आणि कौशल्य विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी विद्यापीठाच्या वचनबद्धतेतील एक नवीन टप्पा दर्शवते.

७) प्रख्यात हिंदी लेखक विनोद कुमार शुक्ला यांना भारताचा सर्वोच्च साहित्य सन्मान ५९वा ज्ञानपीठ पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. ते हा पुरस्कार मिळवणारे छत्तीसगडचे पहिले लेखक ठरले आहेत.

८) २००९ च्या बॅचचे आयआरएसईई (IRSEE) अधिकारी अनुज कुमार सिंग यांची केंद्रीय स्टाफिंग योजनेअंतर्गत यूपीएससी, दिल्ली येथे संयुक्त सचिव (संचालक स्तर) पदावर नियुक्ती करण्यात आली आहे.

९) गोवा शिपयार्ड लिमिटेडने प्रोजेक्ट ११३५.६ चे दुसरे फ्रिगेट ‘तवस्या’ चे अनावरण केले.
* हे अनावरण भारताची नौदल आत्मनिर्भरता आणि संरक्षण उत्पादनातील देशाची वाढती क्षमता दर्शविण्यात एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.

१०) मिझोरामने सिंगापूरला एंथुरियम फुलांची आपली पहिली खेप निर्यात करून इतिहास रचला आहे, जे राज्याच्या पुष्प उद्योगासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे आणि भारताच्या पुष्प निर्यातीला प्रोत्साहन देते.

११) अशोक सिंह ठाकूर यांची तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी भारतीय राष्ट्रीय कला आणि सांस्कृतिक वारसा न्यास (INTACH) चे नवे अध्यक्ष म्हणून निवड करण्यात आली आहे.
* दिल्ली स्थित INTACH ही एक प्रमुख वारसा संरक्षण संस्था असून, तिची स्थापना १९८४ मध्ये झाली होती.

१२) आर्थिक व्यवहार सचिव अजय सेठ यांची भारताचे नवे वित्त सचिव म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. तुहिन कांता पांडे यांची भारतीय प्रतिभूती आणि विनिमय मंडळाच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती झाल्याने रिक्त झालेल्या जागेवर त्यांची निवड झाली आहे.

The post चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – २० मे २०२५ appeared first on MahaToday.

The post चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – २० मे २०२५ appeared first on MahaToday.

२. केंद्रीय गृहनिर्माण आणि शहरी व्यवहार मंत्री मनोहर लाल खट्टर यांच्या हस्ते नवी दिल्लीतील इंडिया हॅबिटेट सेंटर येथे भारत बोध केंद्राचे उद्घाटन झाले.
➨या केंद्राचा उद्देश कला, तत्त्वज्ञान, अध्यात्म आणि इतिहास यांसारख्या विषयांवरील निवडक पुस्तके आणि संसाधने उपलब्ध करून देऊन भारताच्या समृद्ध सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक वारसा जतन करणे आणि त्याला प्रोत्साहन देणे आहे.

३. तामिळनाडूच्या एल. आर. श्रीहरी यांनी भारताचे 86 वे बुद्धिबळ ग्रँडमास्टर बनून एक महत्त्वपूर्ण यश संपादन केले आहे.
➨संयुक्त अरब अमिरातीमधील अल-ऐन येथे झालेल्या आशियाई वैयक्तिक पुरुष बुद्धिबळ चॅम्पियनशिप 2025 मध्ये त्यांनी तिसरे ग्रँडमास्टर निकष पूर्ण केले.

४. भूतान त्यांच्या राष्ट्रीय पर्यटन क्षेत्रात क्रिप्टोकरन्सीद्वारे पेमेंट स्वीकारणारा जगातील पहिला देश ठरला आहे.

५. राष्ट्रीय समुद्र तंत्रज्ञान संस्थेचे (NIOT) संचालक बालाजी रामकृष्णन यांनी जाहीर केले की, भारताचे पहिले मानवी खोल समुद्र मिशन ‘समुद्रयान’ 2026 च्या अखेरीस ‘मत्स्य’ या मानवी पाणबुडी वाहनाचा वापर करून 6,000 मीटर खोलीवर सुरू होण्याची शक्यता आहे.

६. जे.पी. मॉर्गनच्या अहवालानुसार, खरेदी व्यवस्थापक निर्देशांकानुसार (PMI) भारत उत्पादन आणि सेवा या दोन्ही क्षेत्रांतील जागतिक क्रमवारीत अव्वल स्थानावर आहे.
➨अहवालातील आकडेवारीनुसार, एप्रिल 2025 साठी भारताचा उत्पादन पीएमआय 58.2 आणि सेवा पीएमआय 58.7 होता.

७. एचसीएलटेक युरोपियन आयोगाच्या एआय पॅक्टमध्ये सामील झाले आहे, ज्यामुळे नैतिक आणि जबाबदार एआय विकासासाठी त्यांची बांधिलकी अधिक दृढ झाली आहे.

८. दिव्यांग व्यक्तींच्या सक्षमीकरण विभागाने (DEPwD) जागतिक सुलभता जागरूकता दिनानिमित्त नवी दिल्ली येथे ‘समावेशी भारत शिखर संमेलना’चे आयोजन केले होते.

९. 1995 च्या भारतीय विदेश सेवेतील वरिष्ठ राजनयिक अनुराग भूषण यांची स्वीडनमध्ये भारताचे पुढील राजदूत म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.

१०. केरळमधील कोझिकोड शहराला जागतिक आरोग्य संघटनेच्या एज-फ्रेंडली शहरे आणि समुदायांच्या जागतिक नेटवर्कमध्ये (GNAFCC) सदस्यत्व मिळाल्याने आणखी एक जागतिक स्तरावरची ओळख मिळाली आहे.

११. महाराष्ट्राने बिहारमध्ये झालेल्या 7 व्या खेलो इंडिया युथ गेम्स 2025 मध्ये सर्वाधिक पदके जिंकून खेलो इंडिया युथ गेम्समधील आपले वर्चस्व कायम राखले.
➨महाराष्ट्राने 158 पदके जिंकली, ज्यात 58 सुवर्ण, 47 रौप्य आणि 53 कांस्य पदकांचा समावेश आहे. हरियाणा दुसऱ्या तर राजस्थान तिसऱ्या स्थानावर राहिला.

१२. आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये भारताचा जीएसटी संग्रह ₹16.75 लाख कोटींवर पोहोचला, जो 9.98% ची वाढ दर्शवतो. हे मजबूत आर्थिक क्रियाकलाप आणि सुधारित अनुपालन दर्शवते. महाराष्ट्र ₹3.60 लाख कोटींसह पहिल्या क्रमांकावर आहे, त्यानंतर कर्नाटक, गुजरात आणि तामिळनाडूचा क्रमांक लागतो.

१३. ‘भार्गवस्त्र’ या काउंटर-स्वार्म ड्रोन प्रणालीचे यशस्वी चाचणी करण्यात आली आहे आणि ती सोलर डिफेन्स अँड एयरोस्पेस लिमिटेड (SDAL) द्वारे डिझाइन केलेली आहे.
➨आधुनिक विषम युद्ध परिस्थितीत महत्त्वाचे असलेले हे प्रणाली एकाच वेळी अनेक ड्रोन शोधून त्यांना निष्प्रभावी करण्यासाठी एक प्रभावी आणि कमी खर्चिक उपाय आहे.

१४. राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी आज संस्कृत विद्वान जगद्गुरु रामभद्राचार्य यांना 58 वा ज्ञानपीठ पुरस्कार प्रदान केला.
➨जगद्गुरु रामभद्राचार्य आणि प्रसिद्ध उर्दू कवी व गीतकार गुलजार यांची 2023 च्या या प्रतिष्ठित पुरस्कारासाठी निवड झाली आहे.

१५. अदानी समूहाने छत्तीसगडमध्ये खाण लॉजिस्टिक्ससाठी भारतातील पहिला हायड्रोजनवर चालणारा ट्रक तैनात केला आहे, जो 200 किलोमीटरपर्यंत 40 टन मालाची वाहतूक करू शकतो.

The post चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – १९ मे २०२५ appeared first on MahaToday.

The post चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – १९ मे २०२५ appeared first on MahaToday.

१. उत्तर प्रदेश सरकारने ‘एक जिल्हा एक उत्पादन’ (ODOP) योजनेत 12 नवीन विशिष्ट क्षेत्रांतील उत्पादनांचा समावेश केला आहे. यामुळे आता या योजनेत एकूण 74 मान्यताप्राप्त उत्पादने झाली आहेत.

२. केंद्रीय गृहनिर्माण आणि शहरी व्यवहार मंत्री मनोहर लाल खट्टर यांच्या हस्ते नवी दिल्लीतील इंडिया हॅबिटेट सेंटर येथे भारत बोध केंद्राचे उद्घाटन झाले.
➨या केंद्राचा उद्देश कला, तत्त्वज्ञान, अध्यात्म आणि इतिहास यांसारख्या विषयांवरील निवडक पुस्तके आणि संसाधने उपलब्ध करून देऊन भारताच्या समृद्ध सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक वारसा जतन करणे आणि त्याला प्रोत्साहन देणे आहे.

३. तामिळनाडूच्या एल. आर. श्रीहरी यांनी भारताचे 86 वे बुद्धिबळ ग्रँडमास्टर बनून एक महत्त्वपूर्ण यश संपादन केले आहे.
➨संयुक्त अरब अमिरातीमधील अल-ऐन येथे झालेल्या आशियाई वैयक्तिक पुरुष बुद्धिबळ चॅम्पियनशिप 2025 मध्ये त्यांनी तिसरे ग्रँडमास्टर निकष पूर्ण केले.

४. भूतान त्यांच्या राष्ट्रीय पर्यटन क्षेत्रात क्रिप्टोकरन्सीद्वारे पेमेंट स्वीकारणारा जगातील पहिला देश ठरला आहे.

५. राष्ट्रीय समुद्र तंत्रज्ञान संस्थेचे (NIOT) संचालक बालाजी रामकृष्णन यांनी जाहीर केले की, भारताचे पहिले मानवी खोल समुद्र मिशन ‘समुद्रयान’ 2026 च्या अखेरीस ‘मत्स्य’ या मानवी पाणबुडी वाहनाचा वापर करून 6,000 मीटर खोलीवर सुरू होण्याची शक्यता आहे.

६. जे.पी. मॉर्गनच्या अहवालानुसार, खरेदी व्यवस्थापक निर्देशांकानुसार (PMI) भारत उत्पादन आणि सेवा या दोन्ही क्षेत्रांतील जागतिक क्रमवारीत अव्वल स्थानावर आहे.
➨अहवालातील आकडेवारीनुसार, एप्रिल 2025 साठी भारताचा उत्पादन पीएमआय 58.2 आणि सेवा पीएमआय 58.7 होता.

७. एचसीएलटेक युरोपियन आयोगाच्या एआय पॅक्टमध्ये सामील झाले आहे, ज्यामुळे नैतिक आणि जबाबदार एआय विकासासाठी त्यांची बांधिलकी अधिक दृढ झाली आहे.

८. दिव्यांग व्यक्तींच्या सक्षमीकरण विभागाने (DEPwD) जागतिक सुलभता जागरूकता दिनानिमित्त नवी दिल्ली येथे ‘समावेशी भारत शिखर संमेलना’चे आयोजन केले होते.

९. 1995 च्या भारतीय विदेश सेवेतील वरिष्ठ राजनयिक अनुराग भूषण यांची स्वीडनमध्ये भारताचे पुढील राजदूत म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे.

१०. केरळमधील कोझिकोड शहराला जागतिक आरोग्य संघटनेच्या एज-फ्रेंडली शहरे आणि समुदायांच्या जागतिक नेटवर्कमध्ये (GNAFCC) सदस्यत्व मिळाल्याने आणखी एक जागतिक स्तरावरची ओळख मिळाली आहे.

११. महाराष्ट्राने बिहारमध्ये झालेल्या 7 व्या खेलो इंडिया युथ गेम्स 2025 मध्ये सर्वाधिक पदके जिंकून खेलो इंडिया युथ गेम्समधील आपले वर्चस्व कायम राखले.
➨महाराष्ट्राने 158 पदके जिंकली, ज्यात 58 सुवर्ण, 47 रौप्य आणि 53 कांस्य पदकांचा समावेश आहे. हरियाणा दुसऱ्या तर राजस्थान तिसऱ्या स्थानावर राहिला.

१२. आर्थिक वर्ष 2024-25 मध्ये भारताचा जीएसटी संग्रह ₹16.75 लाख कोटींवर पोहोचला, जो 9.98% ची वाढ दर्शवतो. हे मजबूत आर्थिक क्रियाकलाप आणि सुधारित अनुपालन दर्शवते. महाराष्ट्र ₹3.60 लाख कोटींसह पहिल्या क्रमांकावर आहे, त्यानंतर कर्नाटक, गुजरात आणि तामिळनाडूचा क्रमांक लागतो.

१३. ‘भार्गवस्त्र’ या काउंटर-स्वार्म ड्रोन प्रणालीचे यशस्वी चाचणी करण्यात आली आहे आणि ती सोलर डिफेन्स अँड एयरोस्पेस लिमिटेड (SDAL) द्वारे डिझाइन केलेली आहे.
➨आधुनिक विषम युद्ध परिस्थितीत महत्त्वाचे असलेले हे प्रणाली एकाच वेळी अनेक ड्रोन शोधून त्यांना निष्प्रभावी करण्यासाठी एक प्रभावी आणि कमी खर्चिक उपाय आहे.

१४. राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी आज संस्कृत विद्वान जगद्गुरु रामभद्राचार्य यांना 58 वा ज्ञानपीठ पुरस्कार प्रदान केला.
➨जगद्गुरु रामभद्राचार्य आणि प्रसिद्ध उर्दू कवी व गीतकार गुलजार यांची 2023 च्या या प्रतिष्ठित पुरस्कारासाठी निवड झाली आहे.

१५. अदानी समूहाने छत्तीसगडमध्ये खाण लॉजिस्टिक्ससाठी भारतातील पहिला हायड्रोजनवर चालणारा ट्रक तैनात केला आहे, जो 200 किलोमीटरपर्यंत 40 टन मालाची वाहतूक करू शकतो.

The post चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – १८ मे २०२५ appeared first on MahaToday.

The post चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – १८ मे २०२५ appeared first on MahaToday.

१)केंद्रीय दूरसंचार आणि ईशान्य क्षेत्र विकास मंत्री ज्योतिरादित्य सिंधिया यांच्या हस्ते नवी दिल्ली येथे भारत टेलिकॉमच्या २२ व्या आवृत्तीचे उद्घाटन झाले. भारत टेलिकॉम हा वार्षिक कार्यक्रम, भारताला जागतिक स्तरावरील दूरसंचार उपाययोजना पुरवणारा देश म्हणून सादर करण्याच्या उद्देशाने आयोजित केला जातो.

२) केंद्रीय अन्वेषण विभागाने (CBI) जागतिक स्तरावर कार्यरत असलेल्या ऑनलाइन बाल लैंगिक शोषण नेटवर्कला नष्ट करण्यासाठी ‘ऑपरेशन हॉक २०२५’ सुरू केले आहे.

३) भारत सरकारने केंद्रीय अन्वेषण विभागाचे (CBI) संचालक – प्रवीण सूद यांचा कार्यकाळ एक वर्षासाठी वाढवला आहे. मंत्रिमंडळाच्या नियुक्ती समितीने प्रवीण सूद यांच्या कार्यकाळ वाढवण्याच्या प्रस्तावाला मंजुरी दिली.

४) मालदीवने आपली राजधानी माले येथे ८.८ अब्ज डॉलरच्या मोठ्या गुंतवणुकीसह मालदीव आंतरराष्ट्रीय वित्तीय केंद्र (एमआयएफसी) स्थापन करण्याची योजना जाहीर केली आहे. कतारच्या मालकीच्या एमबीएस ग्लोबल इन्वेस्टमेंट्सच्या सहकार्याने हा महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प २०३० पर्यंत पूर्ण होण्याची अपेक्षा आहे.

५) केंद्रीय मंत्रिमंडळाने पाच नवीन भारतीय तंत्रज्ञान संस्थांच्या (IIT) विस्तारासाठी असलेल्या टप्पा-बी बांधकाम योजनेअंतर्गत ₹११,८२८.७९ कोटींच्या गुंतवणुकीला मंजुरी दिली आहे. ह्या आयआयटी तिरुपती (आंध्र प्रदेश), पालक्काड (केरळ), भिलाई (छत्तीसगड), जम्मू (जम्मू आणि काश्मीर) आणि धारवाड (कर्नाटक) येथे स्थित आहेत.

६) केंद्रीय अल्पसंख्याक व्यवहार आणि संसदीय कार्य मंत्री – किरेन रिजिजू यांनी व्हिएतनाममधील हो ची मिन्ह सिटी येथे वेसाकच्या संयुक्त राष्ट्र दिनाच्या समारंभात भारतीय शिष्टमंडळाचे नेतृत्व केले. व्हिएतनामने चौथ्यांदा वेसाकच्या संयुक्त राष्ट्र दिनाचे आयोजन केले आहे. यापूर्वी २००८, २०१४ आणि २०१९ मध्ये देखील त्यांनी याची मेजबानी केली होती.

७) तामिळनाडूने व्यावसायिक समुदायाच्या योगदानाला ओळख देण्यासाठी आणि त्यांचा सन्मान करण्यासाठी अधिकृतपणे ५ मे हा दिवस व्यापारी दिवस म्हणून घोषित केला आहे. मुख्यमंत्री एम.के. स्टॅलिन यांनी जाहीर केलेली ही योजना, सर्वसमावेशक विकास आणि आर्थिक सक्षमीकरणावर जोर देणाऱ्या द्रविड मॉडेल शासनाच्या धोरणाशी सुसंगत आहे.

८) केंद्रीय अर्थमंत्री – निर्मला सीतारमण यांनी इटलीतील मिलान येथे आशियाई विकास बँकेच्या (ADB) ५८ व्या वार्षिक गव्हर्नर मंडळाच्या बैठकीत भाग घेतला.

९) इटलीने मिलान येथे आशियाई विकास बँकेच्या (ADB) ५८ व्या वार्षिक बैठकीचे आयोजन केले होते, जिथे भारत आणि इटली यांच्यात त्यांच्या धोरणात्मक कृती योजना २०२५-२०२९ बाबत महत्त्वपूर्ण चर्चा झाली.

१०) संयुक्त राष्ट्र विकास कार्यक्रमाद्वारे (UNDP) जारी केलेल्या २०२५ च्या मानवी विकास अहवालात भारताला १९३ देश आणि प्रदेशांमध्ये १३० वे स्थान मिळाले आहे.

११) प्रादेशिक सहकार्यासाठी भारताच्या बांधिलकीनुसार, आयएनएस शारदा मानवीय सहाय्य आणि आपत्ती निवारण (HADR) सरावासाठी मालदीवच्या माफ़ीलाफ़ुशी एटोल येथे पोहोचले आहे.  ही तैनाती भारत आणि मालदीव यांच्यातील मजबूत संरक्षण आणि सागरी सहकार्याचे प्रतीक आहे.

१२) अदानी समूहाद्वारे संचालित मुंबई आंतरराष्ट्रीय विमानतळाने एक आधुनिक, डिजिटल-प्रथम विमानतळ संचालन नियंत्रण केंद्र (एओसीसी) सुरू केले आहे. ही अद्ययावत सुविधा रिअल-टाइम डेटा सिस्टम, उच्च-रिझोल्यूशन व्हिज्युअल डिस्प्ले आणि एकात्मिक कम्युनिकेशन प्लॅटफॉर्मसह प्रगत तंत्रज्ञानाने सुसज्ज आहे.

The post चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान: १० मे २०२५ | current affairs 2025 appeared first on MahaToday.

The post चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान: १० मे २०२५ | current affairs 2025 appeared first on MahaToday.