चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – १६ मे २०२५
१) बंगळूरु जल आपूर्ति आणि सीवरेज बोर्डाने पाईप्ड पाण्याची उपलब्धता वाढवण्यासाठी आणि शहरातील टँकर व्यवसायाला नियंत्रित करण्यासाठी दोन उपक्रम सुरू केले आहेत – संचारी कावेरी आणि सरला कावेरी.
२) ब्रह्मोस एरोस्पेस उत्तर प्रदेशातील लखनऊ येथे ३०० कोटी रुपयांच्या गुंतवणुकीसह ब्रह्मोस क्षेपणास्त्र उत्पादन युनिटची स्थापना करत आहे.
* या सुविधेमुळे भारताच्या संरक्षण उत्पादन क्षेत्रात मोठी प्रगती होणार आहे, ज्याचा उद्देश जगातील सर्वात शक्तिशाली सुपरसोनिक क्रूझ क्षेपणास्त्रांचे उत्पादन करणे आहे.
३) भारतीय सैन्याने २०२० टोकियो ऑलिम्पिकमधील भालाफेक स्पर्धेतील सुवर्णपदक विजेता नीरज चोप्राला लेफ्टनंट कर्नलची मानद पदवी प्रदान केली आहे.
* याची अधिसूचना भारत सरकारच्या अधिकृत राजपत्रात जारी करण्यात आली आहे.
४) उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्र्यांनी जागतिक बँकेच्या अध्यक्षांच्या उपस्थितीत लखनऊ येथे ‘यूपी-एग्रीस’ आणि ‘एआय प्रज्ञा’ या कार्यक्रमांचे उद्घाटन केले.
* हे कार्यक्रम राज्याच्या पूर्वांचल आणि बुंदेलखंड भागातील २८ जिल्ह्यांमध्ये लागू केले जातील.
५) दिग्गज क्यू खेळाडू पंकज अडवाणीने सुरुवातीच्या अडचणींवर मात करत ध्रुव सितवालाला अंतिम फेरीत ५-२ ने हरवून आपले तिसरे सीसीआय बिलियर्ड्स क्लासिक विजेतेपद पटकावले.
६) संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्थेने (डीआरडीओ) सुमारे १७ किलोमीटर उंचीवर आपल्या स्ट्रॅटोस्फेरिक एअरशिप प्लॅटफॉर्मची पहिली यशस्वी चाचणी उड्डाण केली.
* संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (डीआरडीओ):
* स्थापना: १९५८
* मुख्यालय: नवी दिल्ली
* अध्यक्ष: डॉ. समीर व्ही. कामत
७) २०२५ च्या मानव विकास अहवालात (एचडीआर) “ए मॅटर ऑफ चॉइस: पीपल अँड पॉसिबिलिटीज इन द एज ऑफ एआय” या शीर्षकाखाली भारताला १९३ देश आणि प्रदेशांमध्ये १३० वे स्थान मिळाले आहे.
* ही क्रमवारी असमानतेच्या आव्हानांना न जुमानता मानवी विकासातील भारताची सततची प्रगती दर्शवते.
८) हैदराबाद येथे आयोजित ७२ व्या मिस वर्ल्ड फेस्टिव्हलमध्ये सोनू सूदला मानवतावादी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
* कोविड-१९ महामारी दरम्यान स्थलांतरित कामगार आणि विद्यार्थ्यांच्या मदतीसह त्यांच्या व्यापक मदत कार्यासाठी त्यांना हा पुरस्कार देण्यात आला.
९) आयएनएस शारदाने मालदीवच्या माफिलफुशी एटोलमध्ये मालदीव राष्ट्रीय संरक्षण दलासोबत (MNDF) संयुक्त मानवतावादी मदत आणि आपत्ती निवारण (HADR) सरावात भाग घेतला.
* हा सराव हिंदी महासागर क्षेत्रात सुरक्षा आणि सहकार्याला प्रोत्साहन देण्याच्या भारताच्या “सागर” दृष्टिकोनानुसार आहे.
१०) भारताचे माजी सरन्यायाधीश डी वाय चंद्रचूड यांची राष्ट्रीय विधि विद्यापीठात (एनएलएलयू), दिल्ली येथे प्रतिष्ठित प्राध्यापक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे, ज्याला संस्थेने भारतीय कायद्याच्या शिक्षणातील “क्रांतिकारी अध्याय” म्हटले आहे.
११) नीरज चोप्राने दोहा डायमंड लीग २०२५ मध्ये इतिहास रचला, त्याने ९०.२३ मीटर भालाफेक करून प्रथमच ९० मीटरचा टप्पा ओलांडला. या वैयक्तिक सर्वोत्तम कामगिरीनंतरही, त्याला दुसरे स्थान मिळाले, कारण जर्मनीच्या जूलियन वेबरने ९१.०६ मीटर भालाफेक करून विजय मिळवला.
१२) राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी डॉ. अजय कुमार यांची संघ लोक सेवा आयोगाच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती केली आहे.
* कार्मिक आणि प्रशिक्षण विभागाने जारी केलेल्या आदेशानुसार, डॉ. कुमार यांचा कार्यकाळ ते यूपीएससीचे अध्यक्ष म्हणून पदभार स्वीकारल्या दिवसापासून सुरू होईल.
