चालू घडामोडी आणि सामान्य ज्ञान – २० मे २०२५

१) मेघालयचे मुख्यमंत्री कॉनराड के. संगमा यांनी शिलाँग येथील स्टेट कन्व्हेन्शन सेंटरमध्ये ७व्या ‘ॲक्ट ईस्ट बिझनेस शो’ चे उद्घाटन केले.
* मेघालय सरकारच्या सहकार्याने इंडियन चेंबर ऑफ कॉमर्सने आयोजित केलेल्या या तीन दिवसीय बिझनेस शोचा उद्देश BBIN (बांगलादेश, भूतान, भारत, नेपाळ) आणि आसियान (ASEAN) देशांसोबतचे संबंध अधिक दृढ करणे आहे.

२) मेघालयने पूर्व जैंतिया टेकड्यांमधील बाइंडीहाटी येथे आपला पहिला वैज्ञानिक कोळसा खाण ब्लॉक, “सरिंगखम-ए” चे उद्घाटन करून कोळसा खाण उद्योगाला पुन्हा पुनरुज्जीवित करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल उचलले आहे.
* हे पाऊल धोकादायक आणि अवैज्ञानिक “रॅट-होल” खाणकाम पद्धतींपासून दूर जाण्याचे प्रतीक आहे, ज्यावर सुरक्षितता आणि पर्यावरणीय चिंतेमुळे २०१४ मध्ये राष्ट्रीय हरित न्यायाधिकरण (NGT) द्वारे बंदी घालण्यात आली होती.

३) यस बँकेने भारतातील स्टार्टअप इकोसिस्टमला चालना देण्यासाठी उद्योग आणि अंतर्गत व्यापार संवर्धन विभाग (DPIIT) सोबत भागीदारी केली आहे.
* या सहकार्यामुळे, उत्पादन स्टार्टअप्सना निधी, मार्गदर्शन आणि बाजारपेठेशी जोडणी मिळेल.

४) राष्ट्रीय ई-विधान ॲप्लिकेशन (NeVA) प्लॅटफॉर्ममध्ये सामील होणारी दिल्ली २८वी विधानसभा बनली आहे. यासाठी संसदीय कार्य मंत्रालय आणि GNCTD सोबत सामंजस्य करारावर स्वाक्षरी करण्यात आली असून, यामुळे कागदविरहित विधानमंडळ कामकाजाला प्रोत्साहन मिळेल.

५) केंद्र सरकारने कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांना आधार देण्यासाठी १ एप्रिलपासून कांद्यावर असलेले २०% निर्यात शुल्क रद्द करण्याची घोषणा केली आहे.

६) NIIT विद्यापीठाने (NU) नीती आयोगाचे माजी सीईओ आणि भारताचे G20 शेर्पा श्री. अमिताभ कांत यांची आपले नवे अध्यक्ष (कुलपती) म्हणून नियुक्ती केली आहे.
* त्यांची नियुक्ती उद्योग-संरेखित शिक्षण आणि कौशल्य विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी विद्यापीठाच्या वचनबद्धतेतील एक नवीन टप्पा दर्शवते.

७) प्रख्यात हिंदी लेखक विनोद कुमार शुक्ला यांना भारताचा सर्वोच्च साहित्य सन्मान ५९वा ज्ञानपीठ पुरस्कार प्रदान करण्यात आला. ते हा पुरस्कार मिळवणारे छत्तीसगडचे पहिले लेखक ठरले आहेत.

८) २००९ च्या बॅचचे आयआरएसईई (IRSEE) अधिकारी अनुज कुमार सिंग यांची केंद्रीय स्टाफिंग योजनेअंतर्गत यूपीएससी, दिल्ली येथे संयुक्त सचिव (संचालक स्तर) पदावर नियुक्ती करण्यात आली आहे.

९) गोवा शिपयार्ड लिमिटेडने प्रोजेक्ट ११३५.६ चे दुसरे फ्रिगेट ‘तवस्या’ चे अनावरण केले.
* हे अनावरण भारताची नौदल आत्मनिर्भरता आणि संरक्षण उत्पादनातील देशाची वाढती क्षमता दर्शविण्यात एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.

१०) मिझोरामने सिंगापूरला एंथुरियम फुलांची आपली पहिली खेप निर्यात करून इतिहास रचला आहे, जे राज्याच्या पुष्प उद्योगासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे आणि भारताच्या पुष्प निर्यातीला प्रोत्साहन देते.

११) अशोक सिंह ठाकूर यांची तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी भारतीय राष्ट्रीय कला आणि सांस्कृतिक वारसा न्यास (INTACH) चे नवे अध्यक्ष म्हणून निवड करण्यात आली आहे.
* दिल्ली स्थित INTACH ही एक प्रमुख वारसा संरक्षण संस्था असून, तिची स्थापना १९८४ मध्ये झाली होती.

१२) आर्थिक व्यवहार सचिव अजय सेठ यांची भारताचे नवे वित्त सचिव म्हणून नियुक्ती करण्यात आली आहे. तुहिन कांता पांडे यांची भारतीय प्रतिभूती आणि विनिमय मंडळाच्या अध्यक्षपदी नियुक्ती झाल्याने रिक्त झालेल्या जागेवर त्यांची निवड झाली आहे.